نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen)
نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen)
نیتروژن مایع مانند گاز نیتروژن بی رنگ, بی بو (بسیار شبیه به آب)می باشد. همان طور که اشاره شد نیتروژن مایع از تقطیر جز به جزء هوا به دست می آید (به بیان دیگر تحت فشار زیاد به صورت مایع درآمده است). حجمی مشخص از نیتروژن مایع، تقریباً 700 برابر فشرده تر از گاز نیتروژن در شرایط طبیعی می‌باشد. در فشار جو، نیتروژن مایع در ۷۷ کلوین که برابر با ۱۹۶- درجه سیلیسوس و ۳۲۱- درجه فارنهایت است، به جوش می‌آید و دوباره به گاز تبدیل می شود.
کاربرد نیتروژن مایع
- در پزشکی برای سرد کردن موضعی پوست پیش از بیرون کشیدن زگیل یا بافتهای ناسالم بکار می‌رود.
- چون نیتروژن از لحاظ شیمیایی بی‌اثر است، به‌عنوان ایجاد جو بی‌اثر مثلا در جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نیتروژن مایع بدلیل برودت زیاد ، کاربرد وسیعی در تهیه مواد غذایی منجمد و حفاظت آنها در مواقع حمل و نقل دارد.
- هر بیمارستانی از تانک ازت مایع برای ذخیره سازی تخمک ها، نطفه، خون و حتی اعضای بدنی اهدا شده، استفاده می کند. در حقیقت، بیمارستان ممکن است بزرگترین مصرف کننده ی مخزن های ازت مایع باشند.
- “فریزر ازت مایع” که با نام فریزر آزمایشگاهی نیز شناخته می شود به منظور نگه داشتن مواد مهم در یک دمای ثابت است.
- تعلیق، پاکسازی و سرمایش رآکتورها و تانکرها
- سایش برودتی مواد پلاستیکی
- انجماد خاک جهت تخته کوبی تونل‌های زیرزمینی
- خنک سازی بتن
- جایگزین گاز و بخار جهت انفجار‌ها و آتش سوزی‌ها
- میعان حلال‌ها
- انتقال اسپرم ها جهت تلقیح مصنوعی در دامداری ها
چرا از تانک یا (Liquid Nitrogen Storage Tanks) برای نگهداری ازت مایع استفاده میکنیم؟
- با توجه به دلایل زیر از تانک برای نگهداری نیتروژن مایع استفاده می کنیم
- دمای بسیار پایین نیتروژن مایع
- با کمترین تماسی با جسم گرمتر از دمای ۱۹۶- درجه سیلیسوس (نقطه جوش ازت مایع) دوباره به حالت گازی شکل خود تبدیل می شود. به همین علت باید از هرگونه تماس آن با اجسام دیگر ممانعت به عمل آورد (این جسم حتی می تواند هوا باشد) هوای عادی تقریبا 220 درجه سانتی گراد گرمتر از نیتروژن مایع می باشد.
- نیتروژن مایع به قدری سرد می‌باشد که دراثر تماس با بافت زنده موجب یخ زدگی و سرمازدگی و در کل صدمات جدی آن بافت می‌شود.
- ویال های یخ زده ممکن است در معرض دمای اتاق منفجر شوند.
با این تفاسیر تنها راه حل استفاده از تانک ازت مایع (Liquid Nitrogen Storage Tanks) می باشد که دارای جداره خلاء هستند و برخورد با فضای اطراف را تقریبا به صفر می رسانند. این تانک ها گران قیمت بوده و بسیار حساس و آسیب پذیر هستند. این تانک ها می توانند بسته به طراحی خود و عوامل دیگر از چند ساعت تا حتی یک سال نیتروژن مایع را نگهداری کنند.